Alfred Tomatis

Profesor Alfred Tomatis urodził się w 1920 w Nicei. Był francuskim otolaryngologiem i twórcą metody stymulacji słuchowej. W 1945 roku ukończył Uniwersytet Medyczny i rozpoczął praktykę lekarską, prowadził badania nad funkcją narządu słuchu. Pracował m. in. w labolatorium akustycznym fabryki lotniczej, gdzie zajmował się badaniem pracowników pracujących w dużym hałasie. Szczególnie interesowała go zależność między sposobem słyszenia a jakością głosu, ponieważ zwrócił uwagę na fakt, iż u wielu z nich razem z powstawaniem zaburzeń słuchu zaczęły występować problemy głosowe.

Na podstawie swych badań sformułował główne  zasady, znane obecnie  jako trzy prawa Tomatisa:

1. W głosie  pojawiają się te częstotliwości, które  słyszy ucho,

2. Jeśli stworzymy narządowi słuchu możliwość usłyszenia brakujących częstotliwości, to pojawią się one w głosie,

3. Zastosowanie treningu słuchowego  pozwala na trwałą modyfikację głosu.

Efekt zmiany jakości głosu pod wpływem zmiany sposobu słyszenia  został nazwany Efektem Tomatisa.

Alfred Tomatis prowadził również badania miedzy lateralizacją słuchową a jakością głosu. Doświadczenia te przeprowadzone głownie na śpiewakach operowych wskazały, że uchem dominującym powinno być prawe ucho ze względu na precyzyjniejsze kontrolowanie głosu i mowy. Kolejne badania dotyczyły pracy mięśni ucha środkowego (napinacza błony bębenkowej - mięśnia młoteczka oraz mięśnia strzemiączka). Wykazały one, że ich współdziałanie blokuje dopływ do płatów skroniowych częstotliwości niskich odpowiedzialnych  m. in. za rozumienie mowy, a wzmacnia spektrum częstotliwości wysokich, które decydują o jakości dźwięków i ich realizacji.

Profesor Tomatis stworzył specjalistyczny sprzęt nazwany Uchem Elektronicznym, który ma za zadanie stymulować uwagę słuchową, czyli wpływać w odpowiedni sposób na mięśnie ucha środkowego. Sprzęt ten w odpowiedni sposób wzmacnia pewne częstotliwości przez nakładanie odpowiedniego filtra, zastosowanie balansu czy ustawienie odpowiedniego nachylenia kanałów. Dzięki temu dzieci i dorośli mający  problem z przetwarzaniem informacji drogą słuchową, nadwrażliwością na dźwięki, problemami z uczeniem się języków obcych oraz  z zaburzeniami koncentracji i uwagi, mogą na stałe poprawić swoje umiejętności w efektywnym wysłuchiwaniu. 

Prowadząc dalsze badania Tomatis odkrył, że przy pomocy odpowiedniego treningu słuchowego można skutecznie:

• wyeliminować zaburzenia głosu,
• uaktywnić mowę u dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, lub brakiem mowy,
• znacznie zredukować inne zaburzenia, zarówno w sferze somatycznej,  emocjonalnej i językowej, jeśli zaburzenia są  spowodowane zaburzeniami słuchania a nie słyszenia (czyli tzw. uwagi słuchowej) oraz zaburzeniami lateralizacji słuchowej. 

Słyszenie - to proces fizjologiczny, bierny niezależny 
Słuchanie - to proces psychiczny, aktywny, to umiejętność świadomego odbierania bodźców słuchowych, zależny min. od funkcjonowania ośrodkowych struktur układu słuchowego, ciśnienia w uchu środkowym, odpowiedniej pracy mięśni ucha środkowego.
Zaburzenia uwagi słuchowej  to przede wszystkim zaburzenia analizy i percepcji dźwięku przy zachowaniu jego recepcji, czyli odbiorze fizjologicznym, a więc przy zachowanym jego słyszeniu. 

Dalsze, pogłębione przez lata badania potwierdziły informację, że dziecko zaczyna słuchać materiału dźwiękowego między 4 a 5 miesiącem życia płodowego. 

W tym właśnie czasie dziecko prawidłowo schodzi główką w talerze biodrowe matki i poprzez kości zaczyna stymulować mózg materiałem dźwiękowym pochodzącym od matki. Przez następnych 5 miesięcy uczy się tych dźwięków po to, aby w trakcie narodzin, kiedy w ciągu 72 godzin zaczyna schodzić płyn owodniowy z ucha środkowego, rozpocząć  fiziologiczne słyszenie czyli tzw. drogę  powietrzną. Odpowiednia stymulacja powoduje, że dziecko dalej prawidłowo będzie kształtować drogę słuchową. Natomiast, jeśli krzywe słuchowe są nieprawidłowe, wtedy rehabilitację należy rozpocząć z użyciem materiału dźwiękowego matki. Tomatis bardzo podkreślał wagę rozpoczęcia rehabilitacji od wykorzystania materiału dźwiękowego ze względu na silny związek matki z możliwościami poznawczymi dziecka. Płaty skroniowe prawidłowo zastymulowane powodują prawidłowe nadawanie, przetwarzanie i dekodowanie dźwięków.